De Combinatie Donderdag 13 november 2008

Oratorium “Paulus” uitmuntend vertolkt

Felix Mendelssohn, geboren in 1809 in Hamburg, groeide op in een welgesteld gezien en groeide uit tot een veelzijdig genie. Hij was een begenadigd schrijver, tekenaar, organist, dirigent en…componist. Wij kennen hem vandaag voornamelijk als schepper van schitterende composities, waaronder zijn twee oratoria. Voor deze bijzondere mens werd in Leipzig, de stad waar hij vele jaren werkzaam was, een standbeeld opgericht. In 1943 werd het door vertegenwoordigers van het barbaarse Hitler-regime van zijn sokkel gehaald en in stukken gehakt. Mendelssohn was joods…

Twee oratoria schreef Mendelssohn. Beide meesterwerken werden door de Ridderkerkse Oratoriumvereniging C.O.V. tot uitvoering gebracht. De “Elias” in 2005, de “Paulus” op zaterdag 1 november 2008 in de Levensbron. Nooit genoeg kunnen we benadrukken, dat mede hierdoor het C.O.V.-koor in onze gemeente een bijzondere plaats inneemt omdat het de moed, de ambitie, het geduld en de kwaliteit heeft om muziek van eeuwigheidswaarde -na vele maanden van intensieve voorbereiding- tot klinken te brengen. Voor de realisatie van een dergelijk concert komen vele problemen van zowel organisatorische als van financiële aard om de hoek kijken. Er moet een symfonieorkest vastgelegd worden, waarmee slechts eenmaal gerepeteerd kan worden. Gelukkig is er het Randstedelijk Begeleidings Orkest, dat ten behoeve van ambitieuze koren in 1984 werd opgericht en als zodanig niet meer weg te denken is in het provinciale culturele leven.

Voor de “Paulus” zijn vier professionele zangsolisten nodig als mede een organist. In het laatste werd voorzien door de betrouwbare medewerking van Hans Cok. De zangsolisten werden gevonden in de sopraan Heleen Koele, de alt Elisabeth Colson, de tenor Arco Mandemaker en basbariton Nanco de Vries.

Alle vier gaven zaterdagavond fraaie vertolkingen en vooral de sopraan blonk uit met haar warme timbre en gevoelige voordracht.

En dan het koor. Zoals we van dit gezelschap gewend zijn waren er weer hoogstandjes van perfecte koorzang te beluisteren met uitgebalanceerd klankevenwicht. Men zou bijna spreken van professionele benadering, ware het niet dat in enkele kleinere details -zoals wat intonatieproblemen en lichte ongelijkheden- men kon ontdekken dat men met amateurs van doen had.

Wat de intonatieproblemen betreft: de zwaarste druk komt te liggen op de sopranen, die de moeilijke taak hebben om ook in de hoogste regionen op toon te blijven, wat voor amateurs niet altijd haalbaar is. Toch moeten we een lans breken voor deze dappere groep, want zij hebben het het moeilijkst van allemaal. Zeker, bij het instuderen hebben de sopranen het voordeel de melodische lijn toebedeeld te krijgen wat makkelijker is dan de daar onder liggende stemmen. Van het stembereik wordt echter het uiterste gevergd. Op de tenen staan dus.

Een sterk punt van het koor is dat het veel routine heeft opgedaan en dusdoende in staat is niet geheel afhankelijk te zijn van de dirigent. De muziek van Mendelssohn is vaak heel ingewikkeld. Voor de dirigent is het onmogelijk om alle inzetten aan te geven omdat ze elkaar in snel tempo opvolgen. De partijen blijven de materie echter zonder problemen de baas.

Dat het koor tot de grote prestatie van een Paulus-uitvoering in staat is, is in hoge mate te danken aan de strak leidende dirigent Henk den Hollander, die zijn hoofd niet in de partituur heeft, maar de partituur in zijn hoofd. Dat geeft de uitvoerenden een veilig gevoel. Ze stellen zich geheel in dienst van de betrouwbare leider.

Tenslotte nog iets over het gedrukte programma dat een voorbeeld was van hoe het moet. Qua inhoud en vormgeving viel er niets op aan te merken. De vertaalde teksten en de gedegen toelichtingen droegen in niet geringe mate bij om het talrijke publiek de edele muziek mee te laten beleven. Ook dit onderdeel heeft grote voorbereiding en kennis van zaken gevergd. Maar dat is het C.O.V. wel toevertrouwd.

Joost van Beek